Het eerste kerstbier op het continent

Het eerste kerstbier op het continent

Nu de dagen aan het korten zijn stevenen we stilaan af op de donkere dagen voor kerstmis. De ideale tijd om van een kerstbier aan de open haard te genieten. Elk jaar zijn er wel enkele nieuwe kerstbieren te ontdekken, maar wij starten met het eerste kerstbier dat in onze contreien te proeven was: Gordon’s Christmas ale.

Achter dit bier zit een hele geschiedenis, wel 101 jaar oud. In 1909 zeilde de Brit John Martin immers naar Antwerpen om er met een importzaak te beginnen van Britse bieren of “ales”. Deze waren in de eerste wereldoorlog al populair geworden in ons land, maar zouden hun hoogtepunt pas kennen na de tweede wereldoorlog, met een waanzinnig succes in de jaren zestig, toen de pelellekes Bass, Whitbread of Martin’s niet van de toog weg te slagen waren. Vandaag schiet daar niet veel meer van over. Martin’s Pale Ale is er nog, nog steeds een schitterend bier, maar is wat in de marginaliteit verdwenen. Niet zo voor Gordon’s, inmiddels een heel gamma van zoete en zware bieren, maar met ook een pareltje in huis: de Xmas ale. Dit 8,8vol%alc sterke bier werd een halve eeuw gebrouwen bij de Fountain brewery in Edinburgh. Deze laatste sloot de deuren een vijftal jaar geleden en thans wordt het bier – ook al omwille van de hoge transportkosten- bij Palm in Steenhuffel gebrouwen, in opdracht van Anthony Martin. De kleinzoon van John Martin zette een “Finest Beer Selection” op, waarvan de Gordon Xmas zeker bij de “finest’ is. De naam Gordon komt van een clan uit de Highlands. Het biermerk dateert van 1924, dus vroeger zelfs als de naamgenoot uit de ginwereld. De Xmas ale werd vooral na de tweede wereldoorlog bekend, en was eigenlijk het eerste kerstbier op het continent. Het kreeg vele volgelingen. Je beste ingrediënten ( mouten en hoppen) bewaren voor het einde van het jaar, en er dan een zwaarder bier van maken voor je beste klanten, dat was zo wat het opzet van elk kerstbier. Ook zo voor Gordon Xmas. Omdat Anthony Martin het niet zelf brouwt, kan hij al zijn tijd en geld in de marketing steken van het product en het dient gezegd: deze is meer dan geslaagd. Kijk alleen al naar de fles: in rode “sleeve” gestoken met sneeuwvlokken erop en een hulsttakje. Er is een 33cl, 75cl fles maar nu pakt Anthony ook uit met een kleine 15cl, voor aan tafel, met een aangepast mini glaasje in de beroemde “thistle shape” ( de distel is het nationale Schotse symbool). Hij gaat er nog een mini-ijsemmertje bij ontwerpen zodat je dat aan tafel kan bestellen bij een lekker kerstmenu. Vanaf einde November kan je op de Brusselse ijspiste aan de vismarkt ( Plaisir’s d’Hiver) genieten van een Gordon Xmas in een speciale Gordon’s tent in de kleuren van het bier. Ik geloof zelfs dat ze er ook een soort opgewarmde Xmas aanbieden als een soort Glühwein.

Anthony Martin is er heel fier over dat ‘ the product never changed”. In al die jaren werd het originele recept van de Gordon Xmas nooit veranderd, ook niet als men van brouwerij verhuisde. Martin, die zijn bedrijf omschrijft als ‘ tradition Brittanique avec un zeste de savoir-faire belge” is een “anglais francophone”, die met zijn bedrijf zo’n tachtig miljoen glazen bier per jaar door de Europese kelen jaagt, 50% van zijn bier wordt immers geexporteerd. ALs je de geschiedenis van het 101-jarige bedrijf wil leren kennen, bezoek dan het museum in de brouwerij Timmermans, naast een geuze-museum is er ook een Martin’s museum, door memorabilia die bij bier horen ( flesjes, glazen, viltjes, pancartes, dienbladen…) krijg je meteen een overzicht van 100 jaar ‘british ales” in België. (open elke tweede zondag van de maand, van 14 tot 17u)

PROEFNOTITIE GORDON XMAS

Herkomst: Brouwerij Palm, Steenhuffel, gebrouwen voor John Martin
Alcoholvolume: 8,8vol%alc
Uitzicht: lichtdonkerbruin, mooi wit schuim
Aroma: rijpe vruchten, zoethout, zeer aromatisch en complex
Smaak en afdronk: overvolmondige smaak van gebrande mouten met lichtbittere afdronk.
Food pairing: dit bier past bij elk wildgerecht. In het “Chateau du Lac”, vlakbij de kantoren van John Martin in Genval, kan je er een stukje reebok met gemalen Dandoy-speculoosjes bij eten. Vraag naar je mini-flesje!

Bron: Ben Vinken, De Morgen Magazine